Limonata, en basit tarifiyle limon suyu, şeker ve sudan yapılan bir içecek. Geçmişten gelen lezzet, günümüzde de ferahlık vermeye devam ediyor. Klasik tarifi değişse de doğal ve sağlıklı şekilde serinlemek isteyenler limonatadan vazgeçemiyor.
Bu İçerikte Neler Var?
1. Limonatanın ana malzemesi
Limon, citrus aurantium yani ekşi portakal ile citrus medica yani ağaç kavununun melezlenmesi ile elde edilen doğal hibrit bir tür bitki. Geçmişini tam olarak söyleyemiyoruz. Çünkü limon doğası gereği melezleşmeye kolay adapte oluyor ve zor yetişiyor. Limonun kullanımına baktığımızda kökeninin Kuzey Burma, Assam ve Çin olduğunu görüyoruz. Limon, 700’lerde Pers topraklarından, Mısır’dan ve Arap ülkelerinden Akdeniz’e geçiyor. Limon, erken dönem İslam toplumlarında süs bitkisi olarak kullanılıyor. Limondan bahsedilen ilk yazılı kaynak 10. yüzyılda Qustus Al-Rumi’nin yazdığı çiftçilik kitabı. 12. yüzyılın sonlarında Selahattin Eyyubi’nin doktoru yazdığı bir tezde, Akdeniz’de limonun bolluğundan bahsediyor.
2. Limon her işe yarıyor
İlaç, temizlik maddesi, dezenfektan ve kozmetik ürünü olan limonu yiyebilirsiniz, yağını çıkarabilirsiniz, suyunu sıkıp limonata yapabilirsiniz.
3. Tarihte limonata
1100 yıllarında Mısır’da limon suyu ticareti yapılıyor. 14. yüzyılda Mısır’ın iç kesimlerinde yaşayanlar limon, bal ve hurma karışımı bir içeceği çokça tüketiyor. Akdeniz kıyılarında ise kashkab denen bir içecek yaygın. Kashkab; limon yaprağı, mayalanmış arpa suyu, karabiber ve nane ile hazırlanıyor. Kahire Genizası’nda bulunan el yazmaları ise boş şekerli limon suyunun yerel halk tarafından tüketildiğini ve ihraç edildiğini yazıyor. Bu el yazmaları 10. ve 19. yüzyıllar arasındaki dönemlere ait. Mısır’ın bu kendine özgü içeceği limonatanın atası olarak kabul ediliyor. Bildiğimiz anlamda limonata ise Ortaçağ’da Yahudi mutfağındaki qatarmizat. Akdeniz’de 100 yıl sonra bu içecek tedavi ve büyü amaçlı olarak kullanılıyor, limonata içmek zenginlik belirtisi sayılıyor.
4. Limonata tarifi
Son yıllarda şişeye giren bir içecek olsa da en makbul olan limonata ev limonatası. Tarife gelecek olursak. 10 adet limonun suyunu sıkıp bekletin. Limon kabuklarını rendeleyin. İçine üç bardak toz şeker döktükten sonra karıştırın. Beklettiğiniz limon suyunu ekleyip tekrar karıştırın. Bu karışımı 10 bardak soğuk suyun üzerine ekleyin. Karışımı bir gün buzdolabında beklettikten sonra tülbent yardımıyla süzün. İçine başka bir şey koymazsanız bu tarifimiz klasik limonata oluyor. Osmanlı Saray limonatası için portakal suyu ve nane eklemeniz gerekiyor. Taze nane, taze kekik ve taze fesleğen atarsanız Kuzey Afrika limonatası, karabiber atarsanız Avrupa limonatası yapmış oluyorsunuz.
5. Limonatanın faydaları
Sıcaktan bunaldığımızda yetişen limonata, içerdiği C vitamini ile diğer gazlı ve asitli içeceklerle karşılaştırılamayacak kadar besin değeri yüksek bir içecek. Vitaminini koruması için taze sıkılmış limon suyunun kullanılması gerekiyor. Limonata ne kadar şekersiz olursa o kadar iyi. Vücut direncini yükselten limonata sağlıklı bir kış geçirmek için mutlaka tüketilmeli. Güne limonata ile başlamak kahve ile aynı yararları sağlıyor. Beyni kahve gibi aktive eden limonata üstelik kahveden daha az kalori içeriyor. Vücudun ihtiyacı olan nemi sağlayan limonata erken yaşlanmaya karşı bir savunma kalkanı. Limonata metabolizmayı geliştiriyor ve pH dengesini düzenlemeye yardımcı oluyor. Günlük C vitamini ihtiyacını karşılamanın yanında en şiddetli ağrılardan biri olan böbrek ağrısını dindirmek için limonata içilmeli. Limonata idrar sitratını arttırarak taş oluşmasını da engelliyor.
6. Türkiye’de en iyi limonata nerede içilir?
Yapımı kolay görünse de iyi limonata yapmak ciddi bir iş. Bu işi layıkıyla yerine getiren mekanlardan en iyileri olarak Saray Muhallebicisi, Baylan Pastanesi, Akman Pastanesi, Reyhan Pastanesi ve Erciyes Meşrubat Evi’ni sayabiliriz. İstanbul’daki Saray Muhallebicisi, sulu ve posasız limon kullanıyor, limonata malzemesini bezle süzüyor. Kup griyesi ile meşhur olan Baylan Pastanesi bir İstanbul klasiği. Limonata yapımında portakal da kullanıyor. Ankara’nın en köklü pastanelerinden biri olan Akman’a göre işin sırrı limonla şekerin karışma kısmında. İzmir’in ünlü pastanesi Reyhan ise Mersin’den gelen limonları kullanıyor. Çukurova’da hasat edilen limonları, Ürgüp’te mağara depolarda saklayan Erciyes Meşrubat Evi Adana’da hizmet veriyor.
7. Son söz
Yazımızı özlü bir sözle bitirelim, üstüne de bir bardak soğuk limonata içelim: Hayat sana limon veriyorsa, sen onunla limonata yap. Hayat, limonlarını limonata yapmasını bilen insanlara ait 🙂
